Fırat Kalkanı Harekatı Halep’e de uzanır mı? - Kenan Alpay

Bağıra çağıra gelen ve epeyden beridir gündemi meÅŸgul eden Avrupa Parlamentosu kararı bugün beklenen sonuçla çıktı. Her ne kadar baÄŸlayıcı bir karar olmadığı ısrarla ifade ediliyor olsa da AP’nin “müzakerelerin geçici olarak durdurulması” yönünde aldığı tavsiye kararı Türkiye-AB iliÅŸkilerini felç edecek hamlelerden birisidir. 

Türkiye’nin Åžangay BeÅŸlisi’ne doÄŸru birtakım hamleler yapmasının temelinde öteden beri AB’nin sergilediÄŸi çifte standartlar ve dayatmaların belirleyici olduÄŸu aÅŸikâr. Åžangay BeÅŸlisi kendiliÄŸinden bir cazibe merkezi deÄŸil elbette. Ancak Türkiye hem AB’ye bağımlı hem de AB’nin çok boyutlu operasyonlarına açık bir ülke olarak etkisiz bir eleman gibi bekleyecek deÄŸil. 

AB’nin Ä°ticiliÄŸi, Åžangay’ın ÇekiciliÄŸi

Bu süreç Åžangay BeÅŸlisi’nin çekiciliÄŸinden ziyade AB’nin iticiliÄŸinden neÅŸet ediyor. Bununla birlikte orta ve uzun vadede Türkiye’den daha fazla AB için de riskler içeriyor. Sıklıkla ifade edildiÄŸi üzere AB’nin gücü, kudreti ve geleceÄŸe yönelik kapsamlı bir planlamasından kaynaklanmıyor bu tablo. Ä°ktisadi ve siyasi açıdan gün geçtikçe zayıflayan buna karşın ırkçı-ayrımcı politikalarıyla ciddi bir parçalanma sürecini tetikleyen bir AB duruyor orta yerde. Bu durum Türkiye için baÅŸlı başına bir kazanım deÄŸilse de dondurulmuÅŸ iliÅŸki süreci felaket anlamına da gelmiyor.

Suriye cephesinden gelen haberleri de Avrupa hatta genel olarak Batı ittifakıyla yaÅŸanan gerilimlerden bağımsız düşünmek yanlış olur. Türkiye’nin Fırat Kalkanı Operasyonu’yla el Bab’a dayandığı ve bir sonraki hamlesinde Mümbiç’i de hedefleyeceÄŸini ilan ettiÄŸi bir vasatta Esed rejimine ait uçaklar tarafından vuruldu. TSK, üç askerin hayatını kaybettiÄŸi, onunun yaralandığı hava saldırısını Esed rejiminin yaptığına dair bilgi verdi ve BaÅŸbakanlık kaynakları da bu bilgiyi teyid etti. Daha önceden de Esed rejimin bu yönde tehditleri vardı ve bu saldırı acı bir sonuç verse de ÅŸaşırtıcı deÄŸildi.

El Bab’ın önünde saldırıya uÄŸrayan Fırat Kalkanı Operasyonu birliklerine Esed rejimin kendi iradesiyle daha doÄŸrusu Rusya’nın teÅŸvik ve onayı dışında kalkışabilmesi çok zayıf ihtimal. Sadece PKK-PYD ve IŞİD deÄŸil onlardan daha fazlasıyla Türkiye’nin askeri varlığını tehdit olarak gören bir güç olması hasebiyle Esed/Baas rejiminin de saldırı için fırsat kolladığı besbelli. Ä°ÅŸte burada Esed rejiminin bizzat Rusya ve Ä°ran tarafından ayakta tutulduÄŸunu unutmaksızın bu saldırının asli failini bulmak zorundayız. Fantastik hikâyelere meraklı olanlar açısından bu iÅŸte bir FETÖ komplosu aramanın ya da Amerikan savaÅŸ uçaklarına Rus veya Esed rejimi süsü vererek olayı aydınlığa kavuÅŸturmanın önünde bir mani yok. 

Rusya ile iliÅŸkileri geliÅŸtirmekten anlaşılan ÅŸey Rusya’nın Halep baÅŸta olmak üzere bütün bir Suriye’yi kan denizinde boÄŸmakta olduÄŸunu görmezden gelmek olmamalı. Unutmak ve unutturmak isteyenlere hatırlatalım: Rusya sistematik katliam ve iÅŸgallerle tescilli bir devlettir ve Amerika’dan zerre miktarı farkı yoktur. Afganistan ve Çeçenistan’ı yakıp yıkan Rusya’nın Suriye’yi imar edip refaha kavuÅŸturmasını bekleyenlere sözümüz olamaz. Ancak her gün Halep’in üzerine binlerce ton bomba yaÄŸdıran Rusya’nın çocuk ve kadınları nasıl katlettiÄŸini, cami, mescid, pazaryeri, okul gibi sivil mekânları nasıl da korkunç bir mezarlığa dönüştürdüğünü gayet net olarak biliyoruz.

Halep, Fırat’ın Kapsam Alanında 

Fırat Kalkanı Operasyonu ile Türkiye sınırlı bir bölgede yüksek riskler alarak güvenli hayat alanları oluÅŸturmakla önemli ve örnek bir model üretmek üzere karar aldı. Bu kararla elbette kendisine yönelik kuÅŸatma harekâtını da büyük ölçüde tasfiye etti. Amerika ve Avrupa’nın piyade birliÄŸi olarak sahaya sürdüğü PKK/PYD’nin kanton-koridor kâbusunu büyük ölçüde bitirdi. Amerika ve Avrupa’nın Türkiye’yi güneyden kuÅŸatma hamlesi boÅŸa çıkarıldı böylelikle. Bunları yapabilmek için bir pozisyon deÄŸiÅŸikliÄŸi ile Rusya’nın kendisine yönelik saldırgan tutumlarını azaltacak iliÅŸkiler geliÅŸtirdi.

Rusya’nın Suriye üzerindeki hesapları kalıcı ve ağır sonuçlar üretiyorken Türkiye’nin bir çıkış yolu üretmesi icap ediyor. Halep’teki kuÅŸatma Rusya-Ä°ran ittifakıyla mümkün kılınıyor. Ä°ran Yedi Kocalı Hürmüz’den beter bir haysiyetsizlik örneÄŸi sergileyerek Irak’ın yanı sıra Suriye’yi de hegemonyası altına almanın mücadelesini veriyor. Suriye’nin tamamını düşürmek üzere seferber olan Rusya-Ä°ran bloÄŸunu Halep’te durduramayan Türkiye’nin ufku deÄŸil bugünü kararacaktır. Ahlaki, siyasi, iktisadi, coÄŸrafi vs. açıdan Halep’in Antep’ten, MaraÅŸ’tan, Bursa’dan, Ä°stanbul’dan hiç ama hiç farkı yok. 

Fırat Kalkanı Operasyonu, El Bab’ın önünde çökertilmek, Mümbiç’in yakınında bozguna uÄŸratılmak isteniyor. Çünkü El Bab, ‘kapı’ özelliÄŸi dolayısıyla Suriye’deki iÅŸgalci devletleri endiÅŸelendiriyor. Fırat Kalkanı Operasyonu, kan revan haline getirilen Halep’e de umut olmak, hayat aşılamak gibi bir misyonla teçhiz ve takviye edilmelidir. Gün gün, sokak sokak, mahalle mahalle katledilen, yakılıp yıkılan Halep’e bol miktarda oksijen vermeksizin Türkiye’nin soluÄŸunu teminat altına alması çok zordur.

Yeni bir planlama, yeni bir konsept ile Suriye’deki direniÅŸi güçlü kılmak Türkiye adına hayati bir karardır. Askeri operasyonu TSK ile çok fazla derinleÅŸtirmek deÄŸil bahsettiÄŸimiz. Gerçek manadaki dost ve kardeÅŸ unsurlarla direniÅŸi gereÄŸince tahkim etmek yeterli olacaktır.